Taksi Şoförleri İçin Yasal Düzenlemeler

Gerekli Belgeler ve Ruhsatlar

Taksi şoförlüğü yapabilmek için sahip olmanız gereken temel belgeler şunlardır:

• Sürücü Belgesi (Ehliyet): En az B sınıfı sürücü belgesine sahip olmanız gerekmektedir. Bazı belediyeler daha üst sınıf ehliyet talep edebilir.
• Ticari Taşıt Kullanma Belgesi (SRC): Yolcu taşımacılığı yapacak sürücülerin SRC1 veya SRC2 belgesine sahip olması zorunludur.
• Psikoteknik Değerlendirme Raporu: Sürücünün bedensel ve psikolojik sağlık durumunun uygun olduğunu gösteren, yetkili merkezlerden alınmış geçerli bir rapordur. Genellikle 5 yılda bir yenilenmesi gerekir.
• Taksi Kullanım İzin Belgesi / Çalışma Ruhsatı: Bağlı bulunduğunuz belediye veya ilgili kurum tarafından verilen, o taksiyi ticari olarak kullanabileceğinizi gösteren belgedir.
• Şoför Tanıtım Kartı: Bazı büyükşehirlerde zorunlu olan, şoförün kimlik bilgilerini ve fotoğrafını içeren, araçta görünür bir yerde bulundurulması gereken karttır.
• Adli Sicil Kaydı: Belirli suçlardan hüküm giymemiş olmak, taksi şoförlüğü için aranan önemli bir şarttır.

Bu belgelerin güncel ve geçerli olması, denetimlerde sorun yaşamamanız için kritik öneme sahiptir. Eksik veya geçersiz belgelerle çalışmak, ciddi cezalarla karşılaşmanıza neden olabilir.

Çalışma Saatleri ve Dinlenme Süreleri

Karayolları Trafik Yönetmeliği'ne göre, ticari amaçla yolcu ve eşya taşıyan motorlu taşıt sürücülerinin çalışma ve dinlenme süreleri düzenlenmiştir. Taksi şoförleri için genel kurallar şöyledir:

• Günlük Çalışma Süresi: Bir şoför, 24 saatlik bir süre içinde toplamda en fazla 9 saat araç kullanabilir.
• Kesintisiz Araç Kullanma Süresi: En fazla 4.5 saat kesintisiz araç kullanıldıktan sonra en az 45 dakika mola verilmesi zorunludur. Bu mola, 15'er dakikalık periyotlar halinde de kullanılabilir.
• Haftalık Çalışma Süresi: Haftalık toplam araç kullanma süresi 56 saati geçemez.
• İki Haftalık Çalışma Süresi: Ardışık iki haftada toplam araç kullanma süresi 90 saati geçemez.
• Günlük Dinlenme Süresi: Her 24 saatlik periyotta en az 11 saat kesintisiz dinlenme süresi verilmelidir. Bu süre, biri en az 8 saat olmak üzere iki veya üç ayrı parça halinde de kullanılabilir.

Bu kurallara uymak, hem kendi güvenliğiniz hem de yolcuların güvenliği için hayati önem taşır. Yorgun araç kullanmak, kaza riskini önemli ölçüde artırır.

Araç Standartları ve Denetimi

Ticari taksilerin belirli standartlara uyması ve düzenli olarak denetlenmesi gerekmektedir:

• Periyodik Muayene: Ticari taksiler, hususi araçlara göre daha sık periyodik araç muayenesine (TÜVTÜRK) girmek zorundadır. Genellikle yılda bir kez yapılır.
• Taksimetre: Araçta yasalara uygun, mühürlü ve kalibrasyonu yapılmış bir taksimetre bulunması zorunludur. Taksimetrenin doğru çalıştığından ve yolculuk başında açıldığından emin olunmalıdır.
• Araç Yaşı ve Modeli: Belediyeler, taksi olarak kullanılacak araçlar için belirli yaş ve model sınırlamaları getirebilir.
• Temizlik ve Bakım: Aracın iç ve dış temizliğinin düzenli olarak yapılması, yolcu memnuniyeti ve sağlık açısından önemlidir. Ayrıca, aracın mekanik aksamının da düzenli bakımdan geçirilmesi gerekir.
• Güvenlik Ekipmanları: Araçta yangın söndürücü, ilk yardım çantası, reflektör gibi zorunlu güvenlik ekipmanlarının eksiksiz ve kullanılır durumda olması gerekir.

Sigorta ve Vergilendirme

Taksi işletmeciliği ve şoförlüğü, belirli sigorta ve vergi yükümlülüklerini de beraberinde getirir:

• Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası): Tüm motorlu araçlar için zorunludur.
• Koltuk Ferdi Kaza Sigortası: Yolcuların kaza durumunda uğrayabileceği zararları karşılamak amacıyla yaptırılır.
• İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası (Kasko): İsteğe bağlı olmakla birlikte, aracın ve üçüncü şahısların uğrayabileceği daha kapsamlı zararları güvence altına alır.
• Vergilendirme: Taksi işletmeciliğinden elde edilen gelir, Gelir Vergisi Kanunu'na göre vergilendirilir. Şoförler, duruma göre basit usulde veya gerçek usulde vergilendirilebilirler. Katma Değer Vergisi (KDV) ve diğer dolaylı vergiler de söz konusudur. Muhasebe kayıtlarının düzenli tutulması ve beyannamelerin zamanında verilmesi önemlidir.

Yasal düzenlemeler zaman zaman güncellenebilir. Bu nedenle, bağlı bulunduğunuz meslek odaları, belediyeler ve ilgili bakanlıkların duyurularını düzenli olarak takip etmeniz, güncel bilgilere sahip olmanız açısından önemlidir.